پرسپکتیو در عکاسی (Perspective) به معنای میزان فشردگی اشیا در تصویر است. با استفاده از پرسپکتیو می‌توانید به اجسامی که در کادر دوربین شما قرار گرفته اند؛ بُعد بدهید به طوری که بیننده با دیدن چنین تصویری به میزان عمق و رابطه فضایی بین سوژه‌ها در تصویر، پی ببرد. در این بخش می خواهیم به بررسی نکات مهم استفاده از پرسپکتیو در عکاسی بپردازیم.
نکات مهم استفاده از پرسپکتیو در عکاسی
درک خط افق
آگاهی از موقعیت خط افق یکی از نکات کلیدی برای رسیدن به تصاویر خوب و یکی از بخش‌های جدانشدنی کنترل پرسپکتیو در عکاسی است. دوربین خود را کاملا صاف روی زمین قرار بدهید. در ویوفایندر خطی افقی فرضی را در مقابل خود پیدا کنید. این خط همان خط افق است.
در کنار دریا، خط افق محل تلاقی آسمان و دریا است و به‌وضوح دیده می‌شود؛ اما در بسیاری از موقعیت‌ها، باید سوژه‌های دیگر مثل ساختمان‌ها، کوه‌ها یا درختان را هم در نظر گرفت. در نتیجه خط افق می‌تواند محل تلاقی آسمان با کوه یا بام باشد. سعی کنید از یک چشم‌انداز با خطوط عمودی و افقی بی‌نقص عکاسی کنید و سپس کمی به آن انحراف بدهید تا متوجه تفاوت‌های دو نوع تصویر بشوید. البته می‌توانید خط افق را برای برخی تصاویر نادیده بگیرید؛ به این ترتیب حرکتی داینامیک و حسی ناامنی در تصویر القا می‌شود.
استفاده از پرسپکتیو تک نقطه‌ای
پرسپکتیو تک نقطه‌ای باعث اضافه شدن حس عمق به عکاسی می‌شود و حسی روایی به آن می‌بخشد. می‌توانید از خطوط راهنما برای نمایش پرسپکتیو تک نقطه‌ای استفاده کنید. جاده‌ها، خطوط راه آهن، دیوارها، حصارها، ساختمان‌ها و خطوط درختان همه برای تأکید بر فاصله به کار می‌روند. همچنین می‌توانید برای افزایش اثر پرسپکتیو تک نقطه‌ای گشودگی دیافراگم را افزایش بدهید. با تنظیم فاصله‌ی کانونی سوژه را به لنز نزدیک کنید و خط افقی را در فاصله‌ی دورتر در نظر بگیرید همچنین گشودگی دیافراگم f/1.8 می‌تواند به شکل چشمگیری کاربرد پرسپکتیو تک نقطه‌ای را بهبود بدهد.
استفاده از آینه و انعکاس
می‌توانید از آینه و انعکاس برای بازی با پرسپکتیو استفاده کنید. عکاسی در آینه یا سطوح انعکاسی (مثل خودروهای صیقلی یا ویترین مغازه‌ها) می‌تواند پرسپکتیو سوژه را دچار اعوجاج کند. دوربین را برای دستیابی به زاویه‌های مختلف حرکت بدهید و به این ترتیب با تغییر فاصله از سطح انعکاسی یا تغییر لنزها به پرسپکتیو جدیدی دست خواهید یافت. این کار کاملا به آزمون و خطا وابسته است.
استفاده از حالت قاب در قاب
فرمت پیش‌فرض فریم دوربین سه در چهار است. البته می‌توانید تصویر را برش بدهید؛ اما با ایجاد فریم قاب در قاب می‌توانید تغییر چشمگیری در نمایش تصویر ایجاد کنید. برای مثال ثبت یک چشم‌انداز از قاب پنجره ایده‌ی خوبی برای این روش عکاسی است. عکاس‌های خبری معمولا تصاویر را از حفره‌ی دیوار ساختمان‌های خرابه ثبت می‌کنند؛ به‌طوری‌که چشم‌انداز اصلی را می‌توان از داخل حفره دید. به این صورت تمرکز مخاطب به سوژه جلب می‌شود و با قرار دادن سوژه در قاب، تصویر مسطح‌تر به نظر می‌رسد.
پیش‌زمینه، میان‌زمینه و فاصله‌ی دوردست
یکی از روش‌های ساده‌ی ایجاد پرسپکتیو درنظرگرفتن سه لایه برای تصویر در فضای داخلی یا خارجی است: پیش‌زمینه، میان‌زمینه و فاصله‌ی دوردست. پرسپکتیو در عکاسی خیابانی طبیعتا با قرار دادن سوژه نزدیک به دوربین، سوژه‌ای در فضای میانی (برای مثال یک نوازنده‌ی خیابانی) و ساختمانی در دوردست به وجود می‌آید. سوژه‌های موجود در پس‌زمینه معمولا در حالت نیمه فوکوس قرار دارند، شکل‌هایی انتزاعی را می‌سازند و در عین حال به ایجاد حس فاصله و ایجاد فضایی بصری برای سوژه‌ی اصلی کمک می‌کنند.
عمق میدان به کمک این تکنیک می‌آید و به‌راحتی در عکاسی چشم‌انداز به وجود می‌آید. برای مثال سنگی بزرگ با چشم‌انداز یا گلدانی پر از گل. گاهی اوقات می‌توانید گشودگی دیافراگم را کاهش بدهید؛ در این صورت پرسپکتیو مسطح می‌شود و عناصر به یکدیگر نزدیک می‌شوند.
تغییر نقطه‌ی دید
با پایین یا بالا بردن دوربین می‌توانید نقطه‌ی دید خود را هنگام عکاسی تغییر بدهید. نقطه‌ی دید پائین به سمت خط افقی، سوژه‌های انسانی، ساختمان‌ها، درخت‌ها، مجسمه‌ها را بزرگ‌تر نشان می‌دهد و بخش‌های بیشتری از آسمان در تصویرتان قرار می‌گیرند. نقطه‌ی دید بالاتر محدوده‌ی قابل نمایش زمین را افزایش می‌دهد و فیگورها از بالا نمایش داده می‌شوند. تغییر نقطه‌ی دید، روشی برجسته برای القای مفهوم استعاری در تصویر و نمایش سوژه به‌صورت کوچک یا بزرگ است.
استفاده از نقاط دید کرانی
با یک گام فرا رفتن می‌توانید نقاط دید کرانی مثل زاویه‌ی دید پرنده یا زاویه‌ی دید کرم را به تصاویر خود اضافه کنید و پرسپکتیو سوژه را تغییر بدهید. با بالا رفتن از یک ساختمان یا بالا بردن دوربین از طریق پهپاد، دنیا مانند یک نقشه به نظر می‌رسد که مردم و وسایل نقلیه در آن کوچک و مینیاتوری هستند. با دراز کشیدن روی زمین یا قرار گرفتن زیر یک پل یا کنار ستون‌های یک بانک، اشکال با پاهایی بزرگ و سرهایی به‌آسمان‌رسیده به نظر می‌رسند. سعی کنید از ساختمان‌ها به‌ویژه ساختمان‌های بلند عکاسی کنید.
