نحوه راه‌اندازی تلفن‌ تحت شبکه پاناسونیک به سانترال Panasonic KX-NS500 در سری NT و UT

سانترال Panasonic KX-NS500 یک مرکز تلفن Hybrid IP-PBX قدرتمند است که امکان استفاده همزمان از خطوط شهری آنالوگ/دیجیتال و تلفن‌های آی‌پی را فراهم می‌کند. این سیستم سانترال برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط طراحی شده و حداکثر می‌تواند تا 288 داخلی (ترکیبی از آنالوگ، دیجیتال و IP) را پشتیبانی کند. از این تعداد، تا 128 داخلی IP (شامل تلفن‌های تحت شبکه سری NT و تلفن‌های SIP سری UT پاناسونیک یا حتی SIP سایر برندها) قابل استفاده است . سری KX-NT تلفن‌های آی‌پی اختصاصی پاناسونیک (IP-PT) هستند که فقط با مراکز تلفن پاناسونیک کار می‌کنند و سری KX-UT تلفن‌های SIP استاندارد پاناسونیک هستند که از پروتکل SIP پشتیبانی می‌کنند. در این مقاله به زبان ساده و محاوره‌ای، به صورت گام‌به‌گام نحوه راه‌اندازی تلفن‌ تحت شبکه پاناسونیک به سانترال Panasonic KX-NS500 در سری NT و UT را آموزش خواهیم داد. همچنین به تنظیمات شبکه (IP ثابت یا DHCP، NAT، SIP و …) و عیب‌یابی مشکلات رایج اتصال خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا یک راهنمای جامع (و در عین حال کاربردی) را برای تکنسین‌ها و پیکربانان سانترال NS500 ارائه کنیم

.

مراحل اولیه نحوه راه‌اندازی تلفن‌ تحت شبکه پاناسونیک به سانترال Panasonic KX-NS500

برای اتصال تلفن‌های IP به سانترال NS500، ابتدا باید خود دستگاه سانترال را پیکربندی و راه‌اندازی اولیه کنید. در ادامه مراحل گام‌به‌گام این کار توضیح داده شده است:

1. اتصال اولیه به سانترال و دسترسی به کنسول مدیریت

ابتدا سانترال KX-NS500 را به شبکه محلی (LAN) متصل کنید. این دستگاه یک پورت LAN برای اتصال شبکه دارد. به طور پیش‌فرض، آدرس IP پیش‌فرض سانترال 192.168.0.101 با زیرشبکه 255.255.255.0 است. بنابراین برای دسترسی به آن، کامپیوتری را با کابل شبکه به همان سوئیچ/روتر متصل کنید و آدرس IP کامپیوتر را در رنج 192.168.0.X تنظیم کنید (مثلاً 192.168.0.50). سپس مرورگر وب را باز کرده و آدرس http://192.168.0.101 را وارد کنید تا کنسول تحت‌وب سانترال (Web Maintenance Console) بارگذاری شود. در صفحه ورود، نام‌کاربری و رمزعبور پیش‌فرض را وارد کنید. نام‌کاربری پیش‌فرض “INSTALLER” و رمزعبور “1234” است. پس از ورود موفق، کنسول وب سانترال NS500 را مشاهده خواهید کرد. (توصیه می‌شود در اولین ورود، رمزعبور پیش‌فرض را جهت امنیت بیشتر تغییر دهید.)

2. تنظیمات شبکه سانترال (IP، Gateway، DNS)

بعد از ورود به کنسول، ابتدا تنظیمات شبکه سانترال را مطابق نیاز خود پیکربندی کنید. اگر شبکه شما از رنج 192.168.0.x استفاده نمی‌کند یا تمایل دارید سانترال آدرس دیگری داشته باشد، در بخش تنظیمات شبکه (معمولاً در قسمت Configuration > Network یا System)، یک آدرس IP ثابت جدید برای سانترال تعریف کنید. مثلا اگر رنج شبکه داخلی شما 192.168.1.0/24 است، می‌توانید IP سانترال را 192.168.1.10 تنظیم کنید و Gateway را برابر IP روتر شبکه قرار دهید. استفاده از IP ثابت برای سانترال توصیه می‌شود تا تلفن‌ها همیشه به آدرس مشخصی متصل شوند. البته سانترال NS500 قابلیت دریافت IP از DHCP را نیز دارد، اما IP ثابت پایداری بیشتری خواهد داشت. پس از اعمال تغییرات IP، ممکن است ارتباط شما با وب‌کنسول قطع شود (چون IP دستگاه تغییر کرده است)؛ در این صورت، کامپیوتر خود را به رنج جدید ببرید و با آدرس جدید دوباره وصل شوید.

در همین بخش، آدرس دروازه (Default Gateway) و DNS را نیز تنظیم کنید تا سانترال بتواند به شبکه گسترده‌تر (مثلاً برای SIP Trunk یا NTP و …) دسترسی داشته باشد. اگر تلفن‌های IP شما در همان شبکه محلی هستند، Gateway چندان تأثیری در ارتباط داخلی ندارد، اما برای ارتباطات از راه دور و اینترنتی مهم است. همچنین اگر قصد دارید از سرور DHCP شبکه استفاده کنید، اطمینان یابید که DHCP Server شبکه شما تنظیمات لازم را برای ارائه IP به تلفن‌ها دارد. در غیر اینصورت، می‌توانید تمام تلفن‌های IP را به صورت دستی IP ثابت بدهید</strong> تا مدیریت آسان‌تر شود.

3. بررسی لایسنس و ظرفیت داخلی‌های IP

سانترال NS500 به صورت پیش‌فرض دارای ظرفیت محدودی برای تلفن‌های IP است. بر اساس مستندات فنی پاناسونیک، ۴ کانال داخلی IP (تلفن‌های سری NT/UT) به طور پیش‌فرض فعال هستند و برای اضافه کردن تلفن‌های IP بیشتر نیاز به خرید لایسنس‌های اضافه دارید. این لایسنس‌ها تحت عنوان Activation Key ارائه می‌شوند. به عنوان مثال، برای افزودن ۵ داخلی IP دیگر، باید لایسنس مدل KX-NSM505 (5-channel) را فعال کنید؛ لایسنس‌های 10 کاناله (KX-NSM510) و 20 کاناله (KX-NSM520) نیز موجودند. حداکثر با ترکیب این لایسنس‌ها و کارت DSP مناسب، می‌توانید تا 128 داخلی IP را فعال نمایید.

در کنسول سانترال، به بخش Activation Keys بروید و وضعیت لایسنس‌های سیستم را بررسی کنید. اگر تعداد تلفن‌های IP شما از ۴ عدد بیشتر است، باید قبل از ادامه، لایسنس‌های لازم را وارد و فعال کنید (این کار معمولاً با دریافت یک کد فعال‌سازی از پاناسونیک و وارد کردن آن در سیستم انجام می‌شود). پس از فعال‌سازی، ظرفیت داخلی‌های IP شما افزایش می‌یابد. اگر ۴ یا کمتر تلفن IP دارید، می‌توانید با همان ظرفیت پیش‌فرض ادامه دهید.

4. تنظیم حالت ثبت‌نام (Registration Mode) تلفن‌های IP

سانترال KX-NS500 دارای سه حالت ثبت‌نام داخلی‌های IP است: حالت خودکار کامل (Full Auto)، حالت وارد کردن شماره داخلی (Extension Number Input)، و حالت دستی (Manual). این تنظیم تعیین می‌کند هنگامی که یک تلفن IP جدید به شبکه متصل می‌شود، سانترال چگونه آن را ثبت (Register) کند. برای ساده‌تر شدن کار، در محیط‌های کوچک تا متوسط، حالت “Extension Number Input” توصیه می‌شود. در این حالت، تلفن IP-PT پس از اتصال به شبکه و شناسایی سانترال، از کاربر می‌خواهد شماره داخلی موردنظر را وارد کند. به این ترتیب شما کنترل دارید که هر تلفن چه شماره‌ای بگیرد. حالت Full Auto کاملاً خودکار است و تلفن‌های Panasonic (سری NT و UT) را بدون نیاز به ورود اطلاعات ثبت می‌کند، اما ممکن است شماره داخلی را به طور تصادفی تخصیص دهد یا نیاز به تنظیمات پیش‌فرض داشته باشد. حالت Manual نیز برای موارد خاص است که مثلاً بخواهید اطلاعات را کاملاً دستی روی تلفن تنظیم کنید یا از تلفن SIP غیر پاناسونیک استفاده کنید.

برای تنظیم این گزینه، در کنسول وب به بخش Configuration > Site (یا System) > Property بروید. در صفحه تنظیمات اصلی سایت (Main Site Property) گزینه‌ای به نام IP Terminal Registration Mode مشاهده می‌شود. آن را روی “Extension Number Input” قرار دهید (یا حالتی که مدنظر شماست) و تغییر را ذخیره کنید. حال سانترال آماده پذیرش تلفن‌های IP جدید خواهد بود و بر اساس حالت انتخاب‌شده رفتار می‌کند.

با انجام مراحل بالا، تنظیمات اولیه سانترال NS500 به پایان می‌رسد. در بخش‌های بعدی، تنظیمات خود تلفن‌های IP را انجام می‌دهیم و سپس آنها را به سانترال متصل می‌کنیم.

نحوه راه‌اندازی تلفن‌ تحت شبکه پاناسونیک به سانترال Panasonic KX-NS500 در پایاتل

تنظیمات تلفن‌های IP سری Panasonic NT

تلفن‌های سری KX-NT5xx و KX-NT3xx پاناسونیک، تلفن‌های IP Proprietary (اختصاصی) هستند که برای کار با سانترال‌های پاناسونیک طراحی شده‌اند. این تلفن‌ها از پروتکل اختصاصی پاناسونیک (IP-PT) استفاده می‌کنند و معمولاً قابلیت Plug & Play در شبکه‌های داخلی با سانترال را دارند. در این بخش تنظیمات لازم بر روی تلفن‌های سری NT را مرور می‌کنیم.

یک نمونه تلفن آی‌پی سری Panasonic KX-NT (مدل KX-NT553). این تلفن‌های تحت شبکه اختصاصی پاناسونیک دارای صفحه‌نمایش و دکمه‌های قابل برنامه‌ریزی متعدد هستند و فقط با مراکز تلفن پاناسونیک سازگارند. برای راه‌اندازی صحیح، باید تنظیمات شبکه آنها را متناسب با محیط خود انجام دهید.

1. اتصال فیزیکی و تغذیه تلفن NT

تلفن‌های سری NT معمولاً از PoE (برق روی اترنت) پشتیبانی می‌کنند. اگر سوئیچ شبکه شما PoE است، کافیست کابل شبکه را به پورت LAN تلفن وصل کنید تا تلفن روشن شود. در غیر اینصورت، از آداپتور برق مخصوص (مثلاً Panasonic KX-A239) برای برق‌رسانی به تلفن استفاده کنید. تلفن را به همان شبکه LAN که سانترال NS500 در آن است متصل نمایید. ارتباط فیزیکی تنها از طریق کابل شبکه است و نیازی به وصل کردن تلفن NT به پورت‌های داخلی سانترال نیست (بر خلاف تلفن‌های دیجیتال یا آنالوگ). کافیست شبکه IP مشترک باشد.

پس از اتصال کابل شبکه و تأمین برق، تلفن شروع به بوت شدن می‌کند. در صفحه نمایش تلفن احتمالاً پیغام *“DHCP” ظاهر می‌شود که نشان می‌دهد تلفن در تلاش است از طریق DHCP یک آدرس IP بگیرد. اگر شبکه شما دارای DHCP فعال باشد (مثلاً روتر DHCP دارد)، تلفن یک آدرس IP دریافت می‌کند و آماده ادامه مراحل می‌شود. در غیر این صورت، یا اگر می‌خواهید تلفن دارای IP ثابت باشد، باید به صورت دستی تنظیمات شبکه تلفن را وارد کنید.

2. تنظیم آدرس IP (DHCP یا IP ثابت) در تلفن NT

برای تنظیم دستی IP در تلفن‌های NT، باید وارد منوی تنظیمات شبکه تلفن شوید. در بسیاری از مدل‌های KX-NT5xx، اگر تلفن در حال تلاش برای DHCP باشد، می‌توانید با فشردن دکمه “Setup” (نرم‌افزاری) در همان لحظه به تنظیمات بروید. به عبارتی زمانی که کلمه “DHCP” روی صفحه چشمک می‌زند، سریعاً دکمه Setup را فشار دهید تا منوی Network Settings باز شود. در منو، می‌توانید گزینه DHCP را خاموش کرده و به جای آن IP Address را به صورت دستی تنظیم کنید. از کلیدهای جهتی برای وارد کردن IP Address تلفن (مثلاً 192.168.1.101)، Subnet Mask (مثلاً 255.255.255.0) و Gateway استفاده کنید و پس از تنظیم هر کدام Enter را بزنید. همچنین باید آدرس سرور سانترال (سرور پروکسی) را در تلفن وارد کنید. در تلفن‌های NT معمولاً فیلدی برای IP Address مرکز یا Call Server وجود دارد که باید در آن آدرس سانترال KX-NS500 (مثلاً 192.168.1.10 که در مراحل قبل تنظیم کردید) را وارد کنید. اگر تنظیمات را ذخیره کنید، تلفن با این آدرس‌ها ریستارت شده و از این به بعد از IP ثابت استفاده خواهد کرد.

در صورتی که DHCP در شبکه فعال است و می‌خواهید از DHCP استفاده کنید، تلفن NT را روی حالت DHCP رها کنید. تلفن IP خودکار IP می‌گیرد؛ برای اطمینان می‌توانید پس از بوت کامل، از طریق منوی Display Information در تلفن، آدرس IP اختصاص‌یافته را مشاهده کنید. توجه داشته باشید که در شبکه‌هایی که VLAN Voice مجزا دارند، ممکن است نیاز باشد در تنظیمات تلفن VLAN ID را نیز تنظیم کنید (این مورد خارج از بحث ماست اما برای شبکه‌های پیشرفته قابل تنظیم است).

3. ثبت (Register) کردن تلفن NT در سانترال

پس از اینکه تلفن NT آدرس IP گرفت و به شبکه وصل شد، نوبت ثبت آن در سانترال NS500 است. اگر حالت ثبت‌نام Extension Number Input را در سانترال فعال کرده باشید (مطابق بخش قبل)، فرآیند نسبتاً خودکار خواهد بود. تلفن NT پس از اتصال به شبکه، سانترال را پیدا می‌کند (از طریق broadcast یا آدرس سروری که تنظیم کردید) و روی صفحه نمایش تلفن، پیغامی برای وارد کردن شماره داخلی ظاهر می‌شود. به عنوان مثال، صفحه ممکن است بگوید: “Enter Ext. Number”. در این مرحله، با استفاده از صفحه کلید تلفن، شماره داخلی مدنظر خود را برای این تلفن وارد کنید (مثلاً 101) و دکمه Enter را بزنید. سپس تلفن ممکن است پیغام موفقیت‌آمیز یا reboot نشان دهد و با سانترال ثبت شود. اکنون تلفن شما آماده استفاده است و داخلی 101 را از سانترال دریافت کرده است.

اگر احیاناً هیچ پیغام ثبت‌نامی روی تلفن ظاهر نشد یا تلفن به حالت آماده به کار ولی بدون داخلی رفت، ممکن است یکی از موارد زیر رخ داده باشد:

سانترال در حالت Full Auto

بوده و تلفن خودکار رجیستر شده ولی داخلی نگرفته: در این حالت شاید تلفن به صورت موقت رجیستر شده باشد. می‌توانید از طریق کنسول سانترال لیست داخلی‌ها را چک کنید و ببینید آیا دستگاه جدیدی شناسایی شده است یا خیر.

تنظیمات سرور در تلفن وارد نشده

اگر سانترال را در شبکه با IP دیگری قرار داده‌اید و تلفن آن را پیدا نمی‌کند، حتماً مطمئن شوید که IP سانترال به عنوان سرور (Call Controller) در تنظیمات تلفن NT ثبت شده باشد. برخی مدل‌های NT یک منوی “Call Server IP Address” دارند که باید آدرس KX-NS500 را آنجا تنظیم کنید.

تلفن قبلاً به سانترال دیگری رجیستر بوده

ممکن است تلفن NT شما نو نباشد و قبلاً روی یک سیستم دیگر رجیستر شده باشد، در نتیجه برای رجیستر مجدد باید آن را ریست کارخانه کنید. برای ریست کردن تلفن NT می‌توانید از ترکیب کلیدهای مخصوص (مطابق دفترچه راهنمای تلفن) استفاده کنید تا تنظیمات قبلی پاک شوند.

4. تنظیمات پیشرفته (اختیاری) تلفن NT

تلفن‌های NT عموماً به محض رجیستر شدن، آماده مکالمه هستند. اما تنظیمات بیشتری نیز در آنها قابل انجام است:

• تخصیص دکمه‌های قابل برنامه‌ریزی: از طریق کنسول سانترال می‌توانید برای دکمه‌های تلفن (مثلاً دکمه‌های کنار صفحه در مدل NT553 یا NT556) عملکردهایی مانند خط شهری خاص، شماره‌های سریع یا مانیتورینگ داخلی‌های دیگر (BLF) تعریف کنید. این تنظیمات پس از رجیستر شدن تلفن، از طریق سانترال به تلفن ارسال می‌شود.
• تنظیمات صوتی: تلفن‌های NT دارای حالت Eco، تنظیمات صدای زنگ و هدست، نور پس‌زمینه و … هستند که از طریق منوی خود تلفن قابل تغییرند.
• بروزرسانی Firmware تلفن: در صورتی که نسخه Firmware تلفن قدیمی باشد، ممکن است برخی ناسازگاری‌ها رخ دهد. از طریق سانترال یا ابزارهای Panasonic می‌توان Firmware تلفن‌ها را ارتقا داد، اما اگر تلفن کار می‌کند و مشکلی ندارد، ضرورتی به این کار نیست مگر برای رفع باگ یا قابلیت جدید.

با انجام مراحل بالا، تلفن‌های سری NT شما باید بدون مشکل به سانترال NS500 متصل شده و کار کنند. در بخش بعدی به تلفن‌های سری UT (تلفن‌های SIP پاناسونیک) می‌پردازیم.

نحوه راه‌اندازی تلفن‌ تحت شبکه پاناسونیک به سانترال Panasonic KX-NS500 در پایاتل

تنظیمات تلفن‌های SIP سری Panasonic UT

تلفن‌های سری Panasonic KX-UT (مانند KX-UT113, UT123, UT133, UT136 و مدل‌های پیشرفته‌تری مثل UT248 یا UT670) دستگاه‌های SIP Endpoint هستند. این تلفن‌ها از پروتکل استاندارد SIP استفاده می‌کنند و می‌توانند با سانترال‌های پاناسونیک (در حالت SIP) یا حتی سرورهای VoIP دیگر کار کنند. در سانترال KX-NS500، این تلفن‌ها به عنوان SIP Extension ثبت می‌شوند. راه‌اندازی آنها کمی متفاوت است، چرا که باید تنظیمات SIP (مانند نام کاربری/شماره داخلی، رمزعبور و آدرس سرور) را روی تلفن انجام دهیم. در ادامه مراحل تنظیم تلفن‌های سری UT برای اتصال به NS500 را توضیح می‌دهیم.

یک نمونه تلفن SIP سری Panasonic KX-UT (مدل KX-UT136). این تلفن‌ها از پروتکل SIP استاندارد استفاده می‌کنند و می‌توانند روی سانترال NS500 به عنوان داخلی SIP رجیستر شوند. برای پیکربندی آنها نیاز است از طریق رابط کاربری وب یا منوی دستگاه، اطلاعات SIP سرور و حساب کاربری را وارد کنیم.

1. فعال‌سازی رابط وب (Web Interface) در تلفن UT

بسیاری از تلفن‌های سری UT به دلایل امنیتی، رابط وب (Web User Interface) غیرفعال پیش‌فرض دارند. برای راحتی تنظیمات، ابتدا باید دسترسی وب را روشن کنید. روی تلفن UT خود، دکمه Settings یا Setup را فشار دهید. سپس کدی را وارد کنید تا وب فعال شود. برای اکثر مدل‌های UT، از مسیر Menu > Network Settings می‌توانید Embedded Web را پیدا کنید. یک روش عمومی برای فعال کردن وب در سری UT این است که دکمه تنظیمات را زده و کد #534 را وارد کنید؛ سپس گزینه Embedded Web را روی “On” قرار داده و Enter کنید. (در برخی مدل‌ها ممکن است منوها متفاوت باشد، اما ایده اصلی فعالسازی “Web Server” داخلی تلفن است.) بعد از انجام این کار، تلفن ممکن است ریستارت کوتاهی داشته باشد یا پیغام تأیید نشان دهد.

حالا که رابط وب تلفن فعال شد، باید آدرس IP تلفن UT را بدانید تا بتوانید با مرورگر به آن متصل شوید. اگر DHCP در شبکه دارید، تلفن احتمالاً یک IP گرفته است. معمولاً با رفتن به منوی Status > IPv4 Settings در تلفن، می‌توانید آدرس IP فعلی دستگاه را ببینید. آن را یادداشت کنید. در صورت نبود DHCP، می‌توانید مشابه تلفن NT، از منوی Network تلفن UT آدرس IP ثابت تنظیم کنید. پس از داشتن IP، مرورگر کامپیوتر خود را باز کرده و آدرس IP تلفن را وارد کنید (مثلاً http://192.168.1.105). صفحه لاگین وب تلفن ظاهر می‌شود.

2. ورود به رابط وب تلفن و تنظیمات SIP

در صفحه ورود رابط وب تلفن UT، باید نام‌کاربری و رمزعبور ادمین را وارد نمایید. نام کاربری پیش‌فرض “admin” و رمزعبور پیش‌فرض “adminpass” است. (اگر قبلاً این پسورد تغییر داده شده و در دسترس نیست، ممکن است نیاز به ریست کارخانه تلفن باشد.) پس از ورود، رابط تنظیمات تلفن که معمولاً شامل بخش‌های Network Configuration, SIP Settings, Phone Configuration و غیره است را خواهید دید.

اکنون به بخش SIP Settings یا VoIP بروید. در این بخش باید یک پروفایل SIP را تنظیم کنید:

Registrar/Server Address

آدرس سانترال NS500 را وارد کنید (همان IP که سانترال در شبکه دارد، مثلاً 192.168.1.10). اگر سانترال و تلفن در یک شبکه محلی‌اند، می‌توانید مستقیماً IP داخلی سانترال را بگذارید. در صورتی که تلفن از طریق اینترنت وصل می‌شود، باید IP عمومی یا دامنه مربوطه که به سانترال وصل است را وارد نمایید (و NAT را تنظیم کنید که در ادامه بحث می‌شود).

UDP Port

پورت SIP سانترال. به طور پیش‌فرض سانترال NS500 روی پورت 5060 UDP به SIP گوش می‌دهد. مگر اینکه تغییر داده باشید، مقدار 5060 را بگذارید.

Extension Number / SIP Username

شماره داخلی که می‌خواهید به این تلفن اختصاص دهید را وارد کنید (مثلاً 105). این شماره در واقع همان SIP User ID نیز خواهد بود.

Authentication ID

در سانترال NS500، معمولاً Authentication ID همان شماره داخلی یا یک شناسه کاربری است. می‌توانید همین شماره داخلی (مثلاً 105) یا نام کاربری SIP تنظیم‌شده در سانترال را اینجا قرار دهید.

Password (SIP Password)

این بسیار مهم است. باید رمز عبور SIP مرتبط با آن داخلی را وارد کنید. اگر از ثبت‌نام خودکار استفاده کرده باشید و داخلی توسط سانترال ساخته شده باشد، ممکن است سانترال به طور پیش‌فرض رمز “1234” را برای داخلی‌های سری UT در نظر بگیرد. با این حال، بهتر است خودتان یک رمز قوی‌تر تنظیم کنید. برای این کار، در کنسول سانترال به بخش Extensions > SIP Extensions بروید و داخلی موردنظر (مثلاً 105) را پیدا کنید. در تنظیمات آن یک SIP Password تعریف کنید (مثلاً یک رشته 8 حرفی شامل اعداد). سپس همین رمز را در تلفن UT در قسمت Password وارد نمایید.

Display Name (Optional)

می‌توانید یک نام برای این داخلی تنظیم کنید که روی نمایشگر تلفن یا هنگام تماس نشان داده شود، مثلاً “Ahmad”.

تنظیمات را Apply/Save کنید. تلفن ممکن است فوراً تلاش کند رجیستر شود یا نیاز به ریبوت داشته باشد. اگر همه چیز را درست وارد کرده باشید، تلفن SIP سری UT شما باید به سانترال NS500 متصل گردد و به حالت Registered برود. معمولاً در صفحه Status یا روی نمایشگر تلفن می‌توانید وضعیت ثبت‌نام (Registered/Not Registered) را ببینید. همچنین اگر گوشی را بردارید و صدای بوق داخلی بشنوید، نشانه ثبت موفق است.

3. تنظیمات NAT و اتصال از راه دور (برای تلفن‌های UT)

اگر تلفن‌های UT شما در شبکه‌ی محلی سانترال هستند، معمولاً نیاز به تنظیمات اضافه برای NAT ندارید. اما اگر قصد دارید تلفن UT را از طریق اینترنت و خارج از شبکه دفتر به سانترال NS500 وصل کنید، قضیه پیچیده‌تر می‌شود. سناریوی معمول این است که سانترال NS500 پشت یک مودم/روتر قرار دارد و تلفن UT از یک مکان دیگر (مثلاً شعبه دیگر یا منزل) باید به آن وصل شود. در چنین حالتی:

در روتر شبکه سانترال

باید پورت‌های لازم را به سانترال فوروارد کنید. پورت SIP (UDP 5060) و همینطور رنج پورت‌های RTP (برای صدای تماس‌ها) را به آی‌پی سانترال Forward کنید. به عنوان مثال، پورت‌های UDP 16000-16511 به سانترال (این رنج بسته به تنظیمات Media Port سانترال قابل تنظیم است).

در تلفن UT (تنظیمات NAT)

در رابط وب تلفن، گزینه‌ای برای NAT traversal یا Server NAT وجود دارد. آن را فعال کنید یا حالت STUN را تنظیم نمایید. Panasonic UT ممکن است فیلدی به نام NAT Traversal داشته باشد که با انتخاب “Yes (Keep Alive)” تلفن در فواصل زمانی مشخص یک پیغام نگهدارنده به سرور می‌فرستد تا NAT ماندگار بماند. همچنین می‌توانید آدرس STUN Server عمومی (مثلاًl.google.com) را در تلفن وارد کنید تا تلفن آدرس پابلیک خود را تشخیص دهد.

روی سانترال NS500

NS500 رسماً برای ارتباط SIP Remote طراحی شده و پاناسونیک پیشنهاد می‌کند از SBC (Session Border Controller) برای امنیت و پایداری استفاده شود. اما اگر SBC ندارید، با تنظیم صحیح NAT هم می‌توان این ارتباط را برقرار کرد. در بخش VoIP Settings سانترال، باید NAT Traversal را برای آن داخلی SIP روشن کنید (مثلاً گزینه “NAT – Yes” یا چیزی مشابه). همچنین، می‌توانید یک Keep Alive برای اکانت SIP تنظیم کنید تا سانترال هم پشت NAT بودن تلفن را درک کند.

با این تنظیمات، تلفن UT باید بتواند از اینترنت به NS500 وصل شود. با این حال، کیفیت و پایداری تماس ممکن است تحت تأثیر کیفیت اینترنت و NAT قرار گیرد. توصیه حرفه‌ای این است که برای اتصال‌های راه دور، از VPN بین محل تلفن و دفتر استفاده کنید یا یک SBC/Router هوشمندتر برای مدیریت SIP قرار دهید تا امنیت و کیفیت تضمین شود.

4. تکمیل و تست داخلی SIP

پس از رجیستر شدن تلفن UT، آن را تست کنید. یک داخلی دیگر (مثلاً یکی از تلفن‌های NT یا یک داخلی آنالوگ) را گرفته و تماس بگیرید تا مطمئن شوید ارتباط دوطرفه صدا برقرار است. اگر صدا یک‌طرفه بود، معمولاً مشکل NAT یا فایروال است (پورت‌های RTP ممکن است باز نباشند). همچنین از طریق کنسول سانترال می‌توانید وضعیت ثبت بودن داخلی SIP مربوطه را چک کنید (در بخش Maintenance -> Terminal Status یا مشابه آن، باید داخلی SIP به صورت Online دیده شود).

ثبت داخلی‌ها در سانترال (بررسی و مدیریت داخلی‌ها)

حالا که تلفن‌های NT و UT خود را پیکربندی کردید و به شبکه وصل نمودید، بیایید از منظر سانترال بررسی کنیم که این داخلی‌ها به درستی Register شده و تعریف شده‌اند. در کنسول وب NS500:

• به بخش Extension بروید. در زیرشاخه‌ها احتمالاً دو بخش مجزا خواهید دید: Wired Extension (که شامل Digital/Analog است) و IP Extension. زیر بخش IP Extension ممکن است تفکیک بین IP-PT و SIP Extension داشته باشد.
• در بخش IP-PT Extensions (یا Proprietary Extension): داخلی‌های NT ثبت‌شده را مشاهده خواهید کرد. اگر از روش Ext Number Input استفاده کرده‌اید، تلفن NT شما باید در این لیست با شماره‌ای که وارد کردید ظاهر شود. می‌توانید برای آن یک نام تعریف کنید (مثلاً نام کارمند) تا در سیستم نمایش داده شود.
• در بخش SIP Extensions: داخلی‌های UT و هر تلفن SIP دیگری که رجیستر کرده‌اید دیده می‌شوند. برای هر کدام می‌توانید مواردی مانند نام، شماره داخلی، Auth ID، و Password را تنظیم کنید. اگر یک تلفن UT را به روش دستی رجیستر کردید، اطمینان حاصل کنید که شماره داخلی یکتا و رمز صحیح در هر دو سمت (سانترال و تلفن) یکسان هستند.

مزیت NS500 این است که تلفن‌های سری UT پاناسونیک را نیز می‌تواند به صورت خودکار شناسایی کند. طبق مستندات، اگر حالت Full Auto فعال باشد، تلفن‌های KX-UT نیز مشابه IP-PT ها به صورت خودکار رجیستر می‌شوند و رمز پیش‌فرض “1234” به آنها اختصاص می‌یابد. البته روش ما که به صورت دستی SIP Account تعریف کردیم، کنترل بیشتری به شما می‌دهد و امن‌تر است.

در این مرحله، شما باید بتوانید بین تلفن‌های مختلف خود تماس داخلی برقرار کنید. مثلاً تلفن NT (داخلی 101) را بردارید و شماره داخلی SIP (مثلاً 105) را بگیرید و تماس برقرار شود. همچنین برعکس. اگر گروه‌بندی یا محدودیت خاصی در سانترال تعریف نکرده‌اید، ارتباط داخلی‌ها آزاد خواهد بود.

عیب‌یابی مشکلات رایج اتصال

ممکن است در فرایند راه‌اندازی تلفن‌های IP با سانترال NS500 با مشکلاتی مواجه شوید. در ادامه به چند مشکل متداول و روش حل آنها اشاره می‌کنیم:

تلفن IP رجیستر نمی‌شود (ثبت نام ناموفق):

• • بررسی اتصال شبکه: ابتدا مطمئن شوید تلفن و سانترال از نظر فیزیکی به شبکه متصل و روشن هستند. آیا چراغ لینک پورت شبکه تلفن روشن است؟ آیا می‌توانید از کامپیوتر، آدرس IP تلفن یا سانترال را پینگ کنید؟
  • تنظیمات IP صحیح: بررسی کنید IP تلفن و سانترال در یک رنج شبکه‌اند و تداخل IP وجود ندارد. همچنین اگر VLAN استفاده می‌کنید، تنظیم VLAN صحیح است.
  • نام کاربری/رمزعبور SIP: اگر تلفن UT رجیستر نمی‌شود، به احتمال زیاد مشکل از اشتباه وارد کردن شماره داخلی یا پسورد SIP است. در سانترال یک پسورد ساده موقت برای تست تنظیم کنید (مثلاً 1234) و در تلفن هم همان را وارد کنید و دوباره تست کنید.
  • ظرفیت لایسنس: اگر چندمین تلفن IP است که وصل می‌کنید، حتماً چک کنید که از سقف لایسنس عبور نکرده باشید. مثلاً ۵مین تلفن IP بدون لایسنس اضافه رجیستر نخواهد شد (چون پیش‌فرض 4 کانال).
  • حالت ثبت‌نام سانترال: اگر سانترال روی Manual یا Ext Number Input است و شما تلفن UT را بدون تنظیم در سانترال وصل می‌کنید، ممکن است رجیستر نشود. در این حالت باید داخلی SIP را به صورت دستی در سانترال تعریف کنید (شماره و پسورد) و سپس در تلفن وارد نمایید تا رجیستر شود.
  • فایروال: اگر تلفن در شبکه دیگری است، ممکن است ترافیک SIP توسط فایروال بلاک شود. برای تست، تلفن را در همان شبکه لوکال سانترال قرار دهید تا مطمئن شوید مشکل از تنظیمات خود تلفن نیست.

قطع و وصلی یا کیفیت صدای بد در تماس IP:

• • این مشکل معمولاً به شبکه مربوط است. پهنای باند شبکه LAN خود را بررسی کنید؛ استفاده سنگین از شبکه داده ممکن است روی VoIP تاثیر بگذارد.
  • اگر از Wi-Fi یا ارتباط بی‌سیم برای تلفن استفاده کرده‌اید (مثلاً با یک آداپتور یا Softphone)، سعی کنید از کابل Ethernet استفاده کنید.
  • تاخیر بالا یا بسته شدن پورت‌های RTP توسط فایروال نیز می‌تواند باعث قطع صدا یا یکطرفه شدن آن شود. در روتر خود QoS را برای ترافیک VoIP (پورت‌های SIP/RTP) فعال کنید تا اولویت بگیرند.

صدای یکطرفه (فقط یک طرف صدای طرف مقابل را می‌شنود):

• • این تقریباً همیشه نشانه مشکل NAT یا فوروارد نبودن پورت‌های صوت (RTP) است. مطمئن شوید اگر تماس بین دو دستگاه در دو شبکه متفاوت است، هر دو طرف بتوانند به جریان RTP همدیگر دسترسی داشته باشند. روی روتر، رنج پورت RTP سانترال را به سمت آن باز کنید. روی تلفن UT هم NAT Traversal را فعال کنید.
  • اگر تلفن UT پشت NAT است و سانترال هم پشت NAT (بدون SBC)، احتمالا به STUN نیاز دارید. یک STUN Server در تنظیمات تلفن معرفی کنید تا تلفن آدرس عمومی خود را اعلام کند. سانترال NS500 خودکار از IP دیده شده در بسته SIP استفاده می‌کند (در صورت تنظیم مناسب)، اما شاید نیاز باشد در تنظیمات SIP سانترال، NAT Mapping روشن باشد.

عدم دریافت تماس ورودی یا زنگ نخوردن تلفن IP:

• • اگر داخلی‌ها همدیگر را نمی‌توانند زنگ بزنند، ابتدا چک کنید که داخلی موردنظر Do Not Disturb (مزاحم‌نشوید) نیست. برای تلفن NT، آیا روی نمایشگر علامت DND هست یا خیر.
  • در سانترال مطمئن شوید داخلی در حالت Log-in است و مثلاً در گروه زنگ خور قرار دارد.
  • اگر مشکل فقط در تلفن‌های SIP است، بررسی کنید که Timerهای Register آنها منقضی نشده باشد. تلفن‌های SIP باید به صورت دوره‌ای Register خود را تمدید کنند. اگر این بازه خیلی طولانی باشد یا شبکه unstable باشد، ممکن است تلفن Unreachable شود و سانترال تماس را به آن نفرستد. بازه Register را در تلفن مثلاً روی 60 ثانیه تنظیم کنید.

عدم دسترسی به وب‌کنسول سانترال:

• • اگر بعد از تغییر IP سانترال، دیگر به کنسول وب دسترسی ندارید، شاید IP جدید را اشتباه وارد کرده‌اید یا کامپیوتر شما هنوز در رنج قبلی است. به یاد داشته باشید آدرس پیش‌فرض سانترال 192.168.0.101 است در بدترین حالت، می‌توانید سانترال را ریست شبکه کنید تا به IP پیش‌فرض برگردد (این کار از طریق Dip Switch یا ریست فکتوری امکان‌پذیر است، هرچند بهتر است با دقت از آن اجتناب کنید).
  • مرورگرهای جدید ممکن است به دلیل گواهی HTTPS نا معتبر، اجازه اتصال ندهند. می‌توانید از حالت HTTP (پورت 80) یا افزودن استثناء امنیتی استفاده کنید. همچنین چک کنید که از پورت صحیح استفاده می‌کنید؛ گاهی آدرس دسترسی به Maintenance Console شامل پورت :8080 یا :8443 است (بسته به تنظیم). طبق مستندات NS500، به صورت پیشفرض پورت 80 برای HTTP و 443 برای HTTPS فعال است.

ثبت همزمان چند حساب SIP در یک تلفن UT:

• • برخی مدل‌های UT تا 4 حساب SIP را پشتیبانی می‌کنند. اگر چند داخلی را روی یک گوشی رجیستر کرده‌اید، مطمئن شوید همه را درست تنظیم کرده‌اید و ظرفیت لایسنس سانترال کفایت می‌کند. مشکلی نیست که یک تلفن 2 داخلی متفاوت داشته باشد (مثلاً داخلی 105 و 106)، اما معمولا برای سادگی مدیریت، هر تلفن یک داخلی دارد.
  • اگر یکی از اکانت‌ها رجیستر نمی‌شود، شاید محدودیت تعداد رجیستر از سوی سانترال باشد. سانترال NS500 علاوه بر محدودیت کل داخلی‌های SIP، ممکن است محدودیت در هر دستگاه ندارد اما بهتر است هر دستگاه = یک کاربر.

با رعایت موارد فوق، اکثر مشکلات رایج برطرف خواهند شد. همیشه عیب‌یابی شبکه را مرحله به مرحله انجام دهید: از لایه فیزیکی (اتصالات، پورت‌ها) شروع کنید، بعد تنظیمات IP، بعد تنظیمات SIP و در نهایت مسائل NAT و فایروال.

نتیجه‌گیری

راه‌اندازی تلفن‌های تحت شبکه پاناسونیک سری NT و UT بر روی سانترال KX-NS500 شاید در نگاه اول پیچیده به نظر برسد، اما با دنبال کردن یک روند منظم می‌توان آن را به سادگی انجام داد. ابتدا سانترال را آماده و تنظیمات پایه (IP و لایسنس) را انجام دادیم، سپس تلفن‌های NT (اختصاصی پاناسونیک) را تقریباً به شکل Plug&Play با وارد کردن شماره داخلی متصل کردیم، و تلفن‌های UT (SIP) را نیز با کمی تنظیمات دستی رجیستر نمودیم. مزیت بزرگ NS500 این است که انعطاف‌پذیری بالایی دارد و می‌تواند ترکیبی از تلفن‌های دیجیتال، آنالوگ، IP اختصاصی و SIP استاندارد را در یک سیستم یکپارچه گرد هم آورد. این به شما اجازه می‌دهد از تجهیزات موجود حداکثر استفاده را ببرید و به تدریج به سمت IP مهاجرت کنید.

امیدواریم این آموزش گام‌به‌گام برای شما مفید بوده باشد. با رعایت نکات مطرح‌شده، اکنون یک سیستم تلفنی پیشرفته و پایدار خواهید داشت که هم کاربران داخل شبکه و هم شعب یا کاربران راه دور می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. در صورت مواجهه با مشکلات خاص دیگر، همیشه می‌توانید از مستندات رسمی پاناسونیک یا انجمن‌های تخصصی کمک بگیرید. موفق باشید!

سوالات متداول (FAQ)

 1- تفاوت تلفن‌های سری NT و UT پاناسونیک در چیست؟

تلفن‌های سری NT پاناسونیک، تلفن‌های آی‌پی اختصاصی (IP-PT) هستند که فقط با سانترال‌های پاناسونیک کار می‌کنند. این تلفن‌ها از پروتکل اختصاصی شرکت پاناسونیک استفاده کرده و بسیاری از قابلیت‌های پیشرفته سانترال (مانند دکمه‌های قابل برنامه‌ریزی، نمایش وضعیت داخلی‌ها و غیره) را به صورت یکپارچه ارائه می‌دهند. در مقابل، تلفن‌های سری UT تلفن‌های SIP استاندارد پاناسونیک‌اند که از پروتکل SIP پشتیبانی می‌کنند و حتی با سرورهای غیر پاناسونیک هم سازگارند. تلفن‌های UT انعطاف بیشتری در سازگاری دارند ولی ممکن است برخی قابلیت‌های خاص سیستم‌های پاناسونیک (مثل برنامه‌ریزی دکمه خودکار از مرکز) روی آنها قابل استفاده نباشد. به طور خلاصه: NT = مخصوص پاناسونیک (Plug&Play با NS500)، UT = استاندارد SIP (نیاز به تنظیمات SIP دستی).

2- آیا می‌توان تلفن‌های IP را مستقیماً به پورت‌های سانترال NS500 وصل کرد؟

خیر، تلفن‌های IP برخلاف تلفن‌های آنالوگ یا دیجیتال، مستقیم به پورت فیزیکی سانترال وصل نمی‌شوند. سانترال NS500 تنها یک پورت LAN شبکه دارد. شما باید تلفن‌های IP را به شبکه LAN متصل کنید (از طریق سوئیچ‌های شبکه). سانترال نیز با همان شبکه LAN در ارتباط است. ارتباط بین تلفن IP و سانترال به صورت داده‌ای از طریق شبکه برقرار می‌شود، نه با سیم اختصاصی دو زوج یا دیجیتال. بنابر این برای استفاده از چند تلفن IP، وجود یک سوئیچ شبکه (ترجیحاً PoE برای تغذیه تلفن‌ها) ضروری است. سانترال NS500 پورت‌های داخلی RG برای تلفن‌های دیجیتال (DPT) و آنالوگ (SLT) دارد اما برای IP-phoneها صرفاً از طریق شبکه عمل می‌کند.

3- حداکثر چند تلفن IP (NT/UT) می‌توانم روی NS500 راه‌اندازی کنم و آیا نیاز به لایسنس دارد؟

سانترال Panasonic KX-NS500 در مجموع تا 128 داخلی IP را پشتیبانی می‌کند، اما به شرطی که سخت‌افزار و لایسنس‌های لازم فعال باشند. به صورت پیش‌فرض دستگاه NS500 ۴ کانال داخلی IP فعال دارد (یعنی 4 تلفن IP می‌توانند بدون تهیه لایسنس اضافه رجیستر شوند). اگر نیاز به تعداد بیشتری تلفن IP دارید، باید لایسنس‌های Expansion را تهیه و فعال کنید؛ مثلاً KX-NSM505 برای 5 عدد داخلی اضافه، KX-NSM510 برای 10 عدد، و KX-NSM520 برای 20 عدد اضافی. با ترکیب این لایسنس‌ها (و در صورت نیاز کارت DSP مناسب برای پردازش تماس‌های IP)، می‌توانید حداکثر ظرفیت 128 را به دست آورید. بنابراین مثلاً برای 20 تلفن IP باید چند لایسنس بخرید. همیشه قبل از اضافه کردن تلفن جدید، وضعیت ظرفیت لایسنس را در کنسول چک کنید تا از سقف رد نشده باشید.

4- چگونه می‌توان یک تلفن IP را از بیرون شرکت (راه دور) به سانترال NS500 وصل کرد؟

اتصال تلفن IP از خارج دفتر (مثلاً منزل یا شعبه دیگر) به NS500 امکان‌پذیر است، اما نیازمند پیکربندی شبکه و امنیت است. ساده‌ترین راه، استفاده از VPN است؛ یعنی تلفن راه دور از طریق یک تونل VPN به شبکه دفتر وصل شود و آنگاه مانند یک تلفن داخلی محلی با سانترال ارتباط می‌گیرد. در غیر این صورت، باید روی مودم/روتر دفتر پورت‌های SIP و RTP مربوط به سانترال را به سمت آن Forward کنید (مثلاً UDP 5060 و UDP 16000-16511). سپس در تنظیمات تلفن راه دور، آدرس IP عمومی یا دامنه دفتر را به عنوان سرور SIP وارد نمایید و NAT Traversal را فعال کنید (تا تلفن پشت NAT درست کار کند).

سانترال NS500 می‌تواند این حالت را مدیریت کند اما توجه داشته باشید که امنیت SIP روی اینترنت پایین‌تر است. استفاده از SBC (Session Border Controller) یا حداقل فیلتر کردن IPهای مجاز توصیه می‌شود. به طور خلاصه: بله می‌شود تلفن را remote وصل کرد، ولی باید NAT را تنظیم و ملاحظات امنیتی (رمزهای قوی، محدودیت دسترسی) را رعایت کنید تا از حملات SIP در امان بمانید.

5- آیا می‌توان از تلفن‌های SIP غیر پاناسونیک با سانترال NS500 استفاده کرد؟

بله، سانترال KX-NS500 از داخلی‌های SIP شخص ثالث نیز پشتیبانی می‌کند. شما می‌توانید تلفن‌های SIP از برندهای دیگر (Yealink, Cisco, Grandstream etc) و حتی نرم‌افزارهای Softphone را به عنوان داخلی SIP روی NS500 رجیستر کنید. محدودیت اصلی این است که قابلیت Auto-Configuration فقط برای تلفن‌های SIP پاناسونیک (سری UT) فعال است، در حالی که تلفن‌های SIP غیر پاناسونیک باید حتماً به صورت Manual (دستی) روی سانترال تعریف و رجیستر شوند. یعنی شما در NS500 یک داخلی SIP ایجاد می‌کنید و مشخصاتش (شماره و پسورد و آدرس) را در تلفن غیر پاناسونیک وارد می‌کنید تا وصل شود. ممکن است برخی ویژگی‌های پیشرفته (مثل انتقال تماس از طریق کلید یا نمایش وضعیت خطوط شهری) روی تلفن‌های غیر پاناسونیک در دسترس نباشد یا نیاز به تنظیمات اضافه (استاندارد SIP) داشته باشد. اما برای مکالمات معمولی داخلی/شهری، این تلفن‌ها مشکلی ندارند. در نظر داشته باشید که لایسنس‌های SIP همانند تلفن‌های UT مصرف می‌شوند؛ یعنی اگر یک داخلی SIP غیر پاناسونیک رجیستر کنید، یکی از ظرفیت‌های 128 داخلی IP را اشغال خواهد کرد.