عکاسی تقسیم بندی ها و شرایط متفاوتی دارد. هر فردی بنا به علاقه خود به راحتی می تواند مدل عکاسی اش را انتخاب کند. از انواع عکاسی می توان به عکاسی مفهومی، عکاسی خیابانی، عکاسی خبری و … استفاده نمود. ما در این مقاله قصد داریم یکی از انواع عکس ها به نام عکاسی مفهومی را برای شما بیان کنیم.
تاریخچه
قبل از شروع معرفی و بررسی عکاسی مفهومی، بهتر است تاریخچه آن را بیان کنیم.
عکاسی مفهومی یا کانسپشوال (Conceptual) از اوایل قرن بیستم یعنی سال ۱۹۱۷ وارد عرصه هنر شد. در آن دوران عکاسی به نام آلفرد اشتیگلیتز، برای نمایشگاهی در شهر نیویورک از یک اثر مفهومی ساخته مارسل دوشان عکس گرفت. خود اثر مفقود شد اما عکس آلفرد کماکان باقی مانده است. اما می توان دهه شصت میلادی را خواستگاه هنر مفهومی دانست. زمانی که هنرمندانی مانند ریچارد لانگ با این ایده که تصاویری واقع بینانه از آثار هنری ایجاد کنند، پا به عرصه تفاوت های عکاسی گذاشتند.
در کل این مدل عکاسی پس از ظهور مینیمال آرت پیشرفت گسترده پیدا کرد و با ایده مهم بودن فکر هنرمند نه اشیا، روز به روز بر اهمیت آن افزوده شد. این تاریخچه خلاصه خود تا خدودی ما را با این سبک از عکاسی آشنا می کند.
اما در ادامه ما به تعریف دقیقی از عکاسی مفهومی می پردازیم.
تعریف
در این بخش از مقاله قشد داریم تعریف دقیقی از این مفهوم را ارائه کنیم. عکاسی مفهومی، مدلی از عکاسی برای نشان دادن یک ایده است. این مدل عکاسی که در زبان انگلیسی و همین طور در بین هنرمندان ایرانی با نام کانسپچوال آرت شناخته می شود، بیانگر هنر مفهومی است.
- هنری که در آن هدف اصلی فقط ارائه فکر و اندیشه است.
اما ببینیم تعریف دقیق عکاسی کانسپچوال به چه معناست. عکس کانسپچوال عکسی است که در آن هدف عکاس، بیان مفهومی خاص با توجه به عناصر تصویر و کمک از آن ها باشد. کاری که در واقع عکس مفهومی می کند این است که بیننده را وادار به تفکر و اندیشه کند و در واقع هدف و پیام آن، بر مبنای رای بیننده صادر می شود.
در ابتدای شروع این مدل عکاسی که در تاریخچه هم زمان آن را گفتیم، افراد فعال در این زمینه خود را عکاس نمی دانستند. آن ها خود را هنرمند می خواندند.
مثلا عکاسی به نام ادوارد روسچا گفته است:
” عکاسی فقط یک زمین بازی برای من است. من عکاس نیستم. ”
عکاسی مفهومی در واقع موضوعی فریبنده است و تکنیک ها، نکات و داستان های زیادی برای ارائه دارد. هنرمندانی که در این زمینه کار می کنند نمی توانند هنر خود را به دیگری آموزش دهند یا توضیح خاصی بدهند.
- چرا که عکاسی کانسپچوال کاملا بر مبنای تفکر و ایده هر فرد استوار است.
در واقع یکی از اصلی ترین اهداف اصلی این هنر این است که هر هنرمند یا عکاسی راه ایده و اندیشه خوو را بیابد.
آیا این روش عکس برداری جدایی از سایر روش ها است؟
ممکن است عده ای فکر کنند به دلیل شرایط خاص و تعریف خاص عکاسی مفهومی، این روش کاملا جدا از سایر روش های عکس برداری باشد. در این بخش بررسی می کنیم که پاسخ این سوال چیست؟
همان طور که گفتیم در این شاخه هنرمند قصد دارد با استفاده از افکار و ایده های خود، مفهومی را در عکس بگنجاند.
- ممکن است هر عکسی از هر شاخه دیگر این خاصیت را داشته باشد.
به عبارتی نمی توان گفت عکاسی مفهومی جدا از سایر شاخه ها است اما به قدری پیچیده و عجیب است که کار هنرمندان این شاخه را سخت خواهد کرد. چرا که خود عکاسی مفهومی را می توان شاخه ای مهم از کانسپچوال آرت نامید. کما این که هنرمندان زیادی به عنوان هنرمند شاخه کانسپچوال به عکاسی در آن گرایش پیدا کرده اند.