اینترنت دنیایی برای اتصال میلیون ها دستگاه به یکدیگر است. طبیعتا این فضا نیازمند پشتیبانی سخت افزار و زیرساخت گسترده ای می‌باشد. در طی سالهای اخیر با توجه به مصرف افزایش اینترنت و گسترش زندگی دیجیتالی ، این زیرساخت ها تغییرات زیادی به خود دیده اند. یکی از آخرین تغییرات در جهت بهبود سرعت انتقال اطلاعات در سرتاسر جهان از طریق اینترنت، اضافه شدن سیستم فیبر نوری است. اگر می خواهید بدانید اینترنت فیبر نوری چیست و چه تفاوتی با ADSL و VDSL دارد این مطلب را از دست ندهید.
اینترنت فیبر نوری چیست ؟
شاید برای بسیاری از افراد سوال باشد که اینترنت فیبر نوری چیست و چگونه کار می کند؟ خط اشتراک دیجیتال (DSL)، درواقع همین کابل‌های معمولی تلفن‌های خانگی (عموما مسی) است که برای انتقال داده‌ها نیز استفاده می‌شد. این سیستم اینترنتی قدیمی شده و محدودیت‌های سرعتی زیادی دارد و در اکثر نقاط مهم جهان کاملا حذف شده است. البته همچنان ممکن است در بعضی از مکان‌ها مورداستفاده قرار گیرد. متوسط سرعت انتقال داده در این سیستم در حدود 2 مگابایت بر ثانیه است.
اینترنت فیبر نوری به مراتب از اینترنت با کابل معمولی و دایل آپ سریع‌تر است و می‌تواند مقدار بسیار زیادی داده را که گاهی به چند ترابایت می‌رسد، از طریق یک خط ساده منتقل کند. کابل‌های فیبر نوری از فیبرهای شیشه‌ای کوچک استفاده می‌کنند تا بتوانند داده‌ها را از طریق پالس‌های نوری منتقل کنند. سرعت انتقال نور در فیبر در حدود همان سرعت انتقال الکتریسیته از کابل است، اما مزیت مهم اینترنت فیبر نوری این است که می‌تواند چندین سیگنال را در یک لحظه انتقال دهد.
کابل‌های فیبر نوری بسیار کوچک هستند، به همین دلیل تعداد زیادی از آن‌ها در یک دسته کنار هم قرار می‌گیرند که به نام “تنه‌های کابل نوری” شناخته می‌شوند. هرکدام از این تنه‌ها از چندین دسته فیبر نوری ساخته شده‌اند. اینترنت فیبر نوری می‌تواند داده‌های زیادی را در یک لحظه منتقل کند. سرعت متوسط این اینترنت که شما به راحتی می‌توانید آن را در خانه خود مشاهده کنید، حدود 1 گیگابایت بر ثانیه است.
اینترنت فیبر نوری ستون اصلی اینترنت مدرن جهانی است و حتی اگر شما از این اینترنت استفاده نکنید، مزایا و تغییرات آن را مشاهده خواهید کرد. این امر بدین دلیل است که نقاط تبادل اینترنت (IXP) که خانه شما را به دیگر نقاط در سراسر جهان متصل می‌کند، از اینترنت فیبر نوری استفاده می‌کند.
دلیل اینکه اینترنت فیبر نوری همچنان کاملا فراگیر نشده این است که هزینه‌های آن گران قیمت است. برای بیشتر مردم و کاربران سرعت دانلود 20 تا 100 مگابایت بر ثانیه، سرعت بسیار مناسبی به شمار می‌رود و عموما مردم عادی با داده‌های حجم بالا کار نمی‌کنند.
مزایای فیبر نوری
- فیبر نوری نسبت به کابل های مسی ارزانتر است.
- فیبر نوری نازکتر است.
- افت سیگنال کمتر است.
- تداخلی در سیگنال های انتقال داده شده ایجاد نخواهد شد.
- اطلاعات بیشتری را به صورت همزمان انتقال می دهد.
- خطر آتش سوزی وجود ندارد.
- وزن آن نسبت به سیم های مسی کمتر است.
معایب کابل فیبر نوری
- هزینه زیاد برای شبکه های کوچک و متوسط
- نیاز به افراد متخصص و تجهیزات خاص برای نصب
- با تغییر زاویه شکست نور در روند انتقال داده ها اختلال ایجاد می شود.
فیبر نوری در ایران از گذشته تا حال
در سال 91 شرکت «ایرانیان نت» به عنوان اپراتور چهارم (برای توسعه فیبرنوری به منازل) و اولین و تنها دارنده مجوز ایجاد شبکه دسترسی پهن باند مبتنی بر فیبر نوری در ایران برای ارائه خدمات خود اعلام آمادگی کرد. در نهایت اما این شرکت از اهداف خود باز ماند تا پس از 6 سال، مخابرات واگذاری فیبر نوری به مشترکان را تحت پروژه «تانوما» کلید بزند و در سال 96 فاز اول گسترش شبکه دسترسی به فیبر نوری منازل (FTTB یا FTTH) در 8 شهر را آغاز کند.
از سوی دیگر همزمان با شروع پروژه تانوما، طی تفاهم نامه ای بین وزارت ارتباطات و شرکت MTN، خبر سرمایه گذاری MTN در ایرانیان نت برای ایجاد FTTx منتشر شد. در پی جذب سرمایه گذار، انحصار ارائه خدمات این شرکت در 8 شهر ایران تمدید شد؛ البته یک انحصار نصفه و نیمه که با توجه به جایگاه مخابرات به عنوان شبکه دار غالب، شامل مخابرات نمی شد. در حالی که فاز اجرایی پروژه ایرانیان نت در تهران و کرج شروع شده بود اما در مرداد ماه سال 97 شرکت MTN از سرمایه گذاری کنار رفت تا ایرانیان نت تنها بماند.
در تماس تلفنی که با ایرانیان نت داشتیم این شرکت اعلام کرد که در حال حاضر تنها در برخی از مناطق کرج سرویس فیبر نوری را به طور مستقل به کاربران ارائه می دهد و فعلاً خدمات به دیگر شهرها گسترش نیافته است. هرچند در اسفند سال 97، پروانه ایرانیان نت به دلیل اجرا نشدن تعهدات، از سوی سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی تعلیق شد. در آغاز به کار ایرانیان نت، قرار بود تا این اپراتور در بازه زمانی ۸ سال، تعداد ۶.۸ میلیون پورت فیبر نوری را ارائه کند.
«محمد جواد آذری جهرمی»، وزیر ارتباطات اما در آذر 96 اظهار کرده بود که در بحث FTTx انحصاری در کشور وجود ندارد، چرا که شرکت‌های FCP مجوز فعالیت در بخش FTTC (فیبر نوری تا کابینت) را دارا هستند و در نهایت تنها یک بخش FTTH (فیبر نوری به درب منازل) است که در انحصار شرکت ایرانیان نت قرار دارد. با این حال به دلایل مختلف از جمله بازگشت سرمایه طولانی مدت، شرکت های دیگر هم انگیزه چندانی برای ورود به این بازار نداشتند و در نهایت انحصاری که قبلاً در حوزه تلفن ثابت و اینترنت ADSL در بسیاری از مناطق در اختیار مخابرات بود به حوزه فیبر نوری کشیده شد.
