کلمه ریتم به معنای تکرار می باشد. در واقع ریتم عبارت است از تکرار هر گونه عناصر بصری مانند نقطه، خط، بافت، رنگ، فرم. این تکرار باید از نظم خاصی پیروی کند. ریتم در طبیعت نیز وجود دارد، مثلا روز و شب و تغییر فصول. این موضوع تاثیر و کاربرد زیادی در هنرهای تجسمی دارد. اگر فقط یک عنصر در قاب مشاهده شود ، ریتم بسیار ساده و ساکت است و فقط روی یک چیز تمرکز دارد. با افزودن عناصر بیشتر ، ریتم در عکس تغییر می کند. در ادامه نگاهی به نحوه استفاده از ریتم در عکاسی خواهیم داشت.
نحوه استفاده از ریتم در عکاسی
تکرار
این نوع استاندارد ریتم در عکاسی حاوی عناصر مشابه یا ثابتی است که با فواصل مشخص تکرار شدهاند. برای مثال میتوان به تیرهای برق اشاره کرد که با فاصلهی مساوی از سمت راست تا سمت چپ کادر تکرار شدهاند، قایقهایی که کنار هم قرار گرفتهاند و یا یک مجموعه پنجره روی یک آپارتمان شهری اشاره کرد. در موسیقی این الگوی ریتم میتواند کلید یکسانی در پیانو باشد که هر 1/4 ثانیه تکرار میشود.
تناوب
برای مثال میتوان به خطوط روی یک کراوات دو رنگ، کلیدهای سفید و سیاه روی پیانو و یا خانههای تناوبی روی تخته شطرنج اشاره کرد. همچنین ریتمهای تناوبی ممکن است شامل فواصل AB هم باشند. در این نوع ریتم عناصر مشابه یا ثابت با فواصل طولانی-کوتاه-طولانی تکرار شدهاند. این الگوی ریتم نسبت به الگوی تکرار کمتر در دنیای اطراف ما متداول است ولی در دنیای طراحی خیلی از آن استفاده میشود و میتوان در زمان هماهنگی برای ثبت یک عکس از آن برای خلق یک جنبهی زیبایی شناختی قوی استفاده کرد.
توالی
مثل مقیاسهای موسیقی، ریتمهای متوالی را میتوان به عنوان مجموعهای از عناصر شناخت که میتوانند با هر بار تکرار به میزان خیلی کم و به صورت قابل پیشبینی تغییر کنند. این ریتم در عکاسی ممکن است شامل همان عناصری باشد که در ریتم استاندارد تکرار میبینیم ولی در صورتی که پرسپکتیو خودمان را تغییر دهیم، عناصر تکراری به تدریج تغییر میکنند.
نوسان
ریتم موجی حاوی توالی نرمتر و دنبالهدارتر عناصری است که بالا و پائین میروند و یا به صورت مواج از چپ تا راست کادر کشیده شدهاند. لزوما تمامی نوسانها از لحاظ ابعاد یا شدت شبیه به نوسان قبل یا بعد از خودشان نیستند و لزوما هم تمامی نوسانات متوالی نیستند. موهای فر، ابرهای موجدار، موجهایی که به ساحل میرسند، تپههای شنی و یا بدن پر پیچ مارها همگی نشاندهندهی ریتم نوسانی یا مواج هستند.
عناصر ریتمیک میتوانند به خودی خود سوژهی اصلی ترکیببندی و عکس شما باشند. برای مثال ممکن است دوست داشته باشید از خطوط روی بدن یک گورخر یک عکس کلوزآپ بگیرید و یا سه عدد سیب که در یک ردیف قرار دارند را به تصویر بکشید. یک ریتم کلی که در تمامی کادر تصویر وجود دارد نیز ممکن است برای نشان دادن جو یا اتمسفر کلی تصویر مورد استفاده قرار بگیرد.